نادر ابراهیمی با انقلاب اسلامی دچار دگردیسی شد

به گزارش خبرنگار مهر، مراسم رونمایی از کتاب صوتی «یک عاشقانه آرام» اثر نادر ابراهیمی عصر چهارشنبه 21 فروردین در تالار شهناز خانه هنرمندان ایران و با حضور ابراهیم حاتمی‌کیا، مصطفی‌ رحماندوست، هوشنگ مرادی کرمانی و برخی از چهره‌های فرهنگی برگزار شد.

در ابتدای این مراسم المیرا دادور، نویسنده، مترجم و استادیار دانشگاه تهران در سخنانی با اشاره به موضوع زن در آثار نادر ابراهیمی گفت: ادبیات معاصر فارسی همواره با زن‌ستیزی همراه بوده است، از هدایت که در آثارش از زن اثیری به زن لکاته می‌رسد تا علی دشتی که زن را در آثارش هیچ می‌بیند و آل احمد که از زن زیادی حرف می‌زند و زنی که مشکلات پیرامونی‌اش او را وادار می‌کند فرزندش را رها کند تا بچه مردم بشود. اما نادر ابراهیمی در نخستین کتابش به دو دختر بچه نقش خطیری می‌دهد و یا در داستانی مانند «من راه خانه‌ام را بلد نیستم» شخصیت اصلی داستان را یک دختر خردسال قرار می‌دهد که به دلیل گوش دادن به حرف‌های مادرش توانسته راه منزلش را به درستی پیدا کند و این یعنی زن در آثار او موجودی است بسیار قابل احترام.

دادور افزود: ابراهیمی در آثارش انسانی است آرمانگرا و همواره نگاهی رو به بالا دارد. بر همین اساس زن در آثار او کاملا مظلوم ترسیم شده است.

این استاد دانشگاه در ادامه با اشاره به کتاب یک عاشقانه آرام گفت: در این اثر ابراهیمی برخی از باورهای عامیانه‌ای که میان ما وجود دارد را نقض کرده و سعی کرده نشان دهد که باید در روابط اجتماعی به اندازه‌ای صمیمی و نزدیک به هم باشیم که این کلمات از میان برداشته شود.

وی همچنین با اشاره به آثار تالیفی نادر ابراهیمی پس از انقلاب اسلامی گفت: مقایسه آثار او در قبل و بعد از انقلاب نشان می‌دهد که ابراهیمی دچار یک دگردیسی شده و البته در این فرآیند آرمانگرایی و والایی را در بهترین وجه خود در آثارش آورده است و از این مجرا زنی خلق کرده که همه چیز خود را برای عشق ورزیدن به فرزند و همسر و کشور خود از دست می‌دهد.

چرا همسر نادر ابراهیمی صوتی شدن کتاب او را پذیرفت

در ادامه این مراسم و پس از نمایش فیلم کوتاهی که در آن نادر ابراهیمی خود به خوانش بخشی از کتاب یک عاشقانه آرام پرداخته بود، فاطمه محمدی مدیر موسسه نوین کتاب گویا در سخنانی اظهار داشت: صوتی کردن این کتاب همواره یکی از آرزوهایم بوده است. وقتی برای این کار با همسر نادر ابراهیمی تماس گرفتم، ابتدا با این امر مخالفت کرد. من ناخودآگاه به او گفتم به هر شکل روزی این اتفاق خواهد افتاد، ولی چه خوب است که در زمان حیات شما و با نظارت شما صورت بپذیرد و این جمله در نهایت او را به این کار راضی کرد.

کتابی که در تمام تن آقای بازیگر نشست

پیام دهکردی، راوی این کتاب صوتی نیز دیگر سخنران این مراسم بود که در سخنانی با اشاره به زمان دوساله صرف شده برای خوانش این کتاب گفت: این کتاب در کنار 40 نامه کوتاه به همسرم و بار دیگر شهری که دوستش می‌دارم نادر ابراهیمی در سلول به سلول من نشسته‌اند و ابایی ندارم که بگویم بارها با خوانش کتاب یک عاشقانه آرام گریسته‌ام.

دهکردی افزود: برای تهیه این کتاب هفت ماه تمرین کردم تا بتوانم به خوانشی که شایسته است، دست پیدا کنم و در کنار آن چیدمان افراد حاضر در تهیه این اثر نیز به همین مقدار زمان گرفت.

در ادامه این مراسم و پس از پخش یک نما‌هنگ، مهری رحمانی شاعر و نویسنده به سخنرانی پرداخت.

راز احترام نادر به زنان در داستان‌هایش

وی در سخنان خود اظهار داشت: ادبیات امروز ما دو شاخه شده است. بخش اول ادبیات محض که تنها ادبیات را برای ادبیات می‌پسندد و بخش دوم ادبیات برای فرهنگسازی که از آن به عنوان ادبیات کاربردی هم یاد می‌کنیم.

رحمانی ادامه داد: جوانان ما در بسیاری از امور خود امروزه اسیر مُد شده‌اند. این در میان نویسنده‌های ما نیز هست و انگار نظریه‌های ادبی آنها را بسیار اسیر خود کرده است. من فکر می‌کنم که اگر بینامتنیتی وجود داشته باشد، دیگر لزومی ندارد تا طرحی برای نوشتن داشته باشم. این بینامتنیت‌ها از دل ادبیات بیرون می‌آید و نه از دل نظریه‌های ادبی.

این شاعر افزود: متاسفانه در پژوهش‌های ادبی در ایران به سادگی از کنار نادر ابراهیمی عبور می‌کنیم. من به شخصه خودم نمی‌خواهم بپرسم که چرا نادر از زنان در داستان‌هایش به نیکی یاد می‌کند، اما باور دارم که فرق او با نویسندگانی که از زنان به نیکی یاد نمی‌کنند در این است که او در کنارش زنان بزرگی را داشته است که دیگران از آن محروم بوده‌اند.

نادر ابراهیمی و سیاسی‌اندیشی

پدرام اکبری، دیگر شاعر حاضر در این نشست نیز در سخنانی با اشاره به آرمانگرای در آثار ابراهیمی گفت: ابراهیمی نویسنده‌ای بود سیاسی‌اندیش و بدون شک این مسئله ناشی از تجارب سیاسی است که او در طول زندگی خود تجربه کرده است.

وی با اشاره به کتاب یک عاشقانه آرام گفت: در این اثر از همان بند نخست تا انتها آرمانگرایی و سیاسی ‌اندیشی موج می‌زند و در ادامه او از ایمان و باور به زندگی و پویایی و تحرک و سازندگی سخن به میان می‌آورد.

اکبری ادامه داد: یک عاشقانه آرام، سرشار است از سخن‌هایی ساده و به ظاهر فلسفی درباره زندگی، اما به واقع او در پس این اظهارات می‌گوید که انسان باید برای ساختن پیرامون خود هوشمندی، صبوری و شکیبایی داشته باشد.

وی تاکید کرد: نادر تصمیم داشت در کتاب دیگری با عنوان سال‌های سیاه و دشوار آوارگی سه گانه خود درباره عشق را تکمیل کند که با وجود پاکنویس کردن 120 صفحه از آن در نهایت موفق به این کار نشد.

پس از این اظهارات، نما‌هنگ «سرود سفرها» پخش شد که در آن مرحوم محمد نوری در مراسم بزرگداشت نادر ابراهیمی که در مهر 1384 در خانه هنرمندان برگزار شد، به خواندن ترانه سرود سفرها که شعر و آهنگ آن متعلق به نادر ابراهیمی است، پرداخت.

در ادامه این مراسم همچنین سینا بهمنش، شاعر و انیماتور به مرور خاطرات خود از نادر ابراهیمی پرداخت.

اجرای زنده بخش از کتاب صوتی «یک عاشقانه آرام» با صدای پیام دهکردی و نوازندگی کریستف رضاعی نیز پایان بخش این مراسم بود.